Bài viết sau sẽ giải thích rõ về khái niệm bã mía là gì và những công dụng tuyệt vời của nó đối với con người và môi trường.
Thông thường phần xác này sẽ bị bỏ đi vì tưởng vô giá trị. Thế nhưng, ít ai biết được chúng lại là nguồn nguyên liệu mang lại nhiều công dụng bất ngờ trong cuộc sống. Hãy cùng điểm qua những lợi ích của phần bã cây mía qua bài viết dưới đây nhé!
1. Bã mía là gì? Các đặc điểm cơ bản
Cây mía sau khi được ép lấy nước hoặc sản xuất đường thì cho ra phần xơ còn lại của thân gọi là bã mía (xác cây mía).
Xác mía dùng để làm gì?
Thành phần chính bao gồm sợi xơ (xenlulozơ), nước và một lượng tương đối nhỏ các chất hòa tan, chủ yếu là đường. Bã cây mía có những đặc tính như sau:
1. Tính chất vật lý
Bã có dạng sợi không tan trong nước, trong dung môi vô cơ hay hữu cơ thông thường. Phần bã này có màu trắng ngà, vàng nhạt, xanh nhạt, nâu nhạt hay tím nhạt tùy thuộc vào từng loại mía ban đàu.
2. Tính chất hóa học
Bã cây mía có phản ứng cháy, khi cháy hoàn toàn tạo thành CO2, nước, SO2, N2,… Khi đốt cháy bã sẽ tỏa ra nhiệt lượng rất lớn.
>>> Đọc thêm: Giấy bồi là gì?
2. Tác dụng của bã mía
Thông thường, sau khi đã ép hết phần nước của cây mía, người ta sẽ có xu hướng loại bỏ phần xác cây, vì chúng không thể dùng để sử dụng tiếp được.
Tuy nhiên, trên thực tế, các bạn hoàn toàn có thể tận dụng phần bã này và ứng dụng vào nhiều mục đích khác nhau trong cuộc sống. Cụ thể bã mía dùng để làm gì?
1. Làm phân bón cây
Trong trồng trọt, bã mía dùng để làm phân hữu cơ thay thế phân bón thông thường,… Hoặc dùng làm giá thể trồng nấm, nấm linh chi, nấm mèo.
Phân bã mía trồng cây
Cách ủ bã mía trồng cây khá đơn giản, bạn có thể tự thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị các nguyên liệu gồm bã cây mía, bã bùn; Phân NPK (5 – 10 – 3); Phân supe lân, Chế phẩm EM 1, Rỉ mật, Vôi bột cùng các dụng cụ cần thiết (bạt, cân, xẻng, cuốc, thùng ô doa).
Bước 2: Xử lý bã mía để trồng cây cần nghiền bã mía thật nhỏ. Sau đó trộn đều bã đã băm nhỏ, bã bùn với phân NPK, phân supe lân, vôi bột. Rồi dùng dàn mỏng hỗn hợp nguyên liệu đã trộn dày khoảng 20 – 30 cm.
Bước 3: Pha loãng chế phẩm EM 1 theo tỉ lệ hướng dẫn trên bao bì.
Bước 4: Tưới đều chế phẩm EM1 đã pha loãng lên lớp nguyên liệu đã được dàn mỏng. Sau đó đậy bạt lên trên đống ủ đã được dàn cao 1.5 – 2m.
Bước 5: Sau ủ 3 – 4 ngày, kiểm tra nhiệt độ đống ủ. Đồng thời chú ý kiểm tra độ ẩm, đảo trộn và giữ nhiệt độ khoảng 50 – 60 độ C. Sau 10 – 15 ngày phân sẽ hoai mục và có thể trộn đất với bã mía để bón cho cây trồng.
Như vậy, với cách dùng xác mía trồng cây như trên, bạn có thể tận dụng và tái chế hiệu quả để tạo ra sản phẩm từ bã mía có ich cho đời sồng sinh hoạt và sản xuất.
2. Nguyên liệu đốt
Bã mía tái chế có thể làm nguồn chất đốt cung cấp nhiệt cho nhà máy điện, lò hơi. Bằng cách đưa bã vào máy xay xay nhuyễn, sấy, rồi đưa vào máy ép viên tạo thành các viên nén ở dạng rắn chắc có đường kính 6 – 8mm, dài 15 – 30mm.
Các viên nén này có thể sử dụng trong hoạt động công nghiệp và dân dụng, làm nguồn nhiên liệu đốt cho nhiệt lượng từ 4200 – 4700 Kcal/kg.
Nồi hơi đốt bằng bã mía
3. Thức ăn trong chăn nuôi
Trong chăn nuôi, người ta tái chế bã mía sau khi ép hết nước làm lót chuồng gia súc vào mùa động hoặc cũng có thể dùng để làm thức ăn chăn nuôi trâu, bò, dê…
4. Sản xuất bột giấy
Khi gỗ để sản xuất bột giấy đang ngày càng cạn kiệt, bị tàn phá nặng nề thì bã mía lại được xem là nguồn nguyên liệu phi gỗ thay thế hoàn hảo.
Xem thêm: Nguồn gốc của giấy
Bởi vì bã của cây mía có những đặc tính tương tự như gỗ để làm ra giấy. Hơn nữa, nguồn nguyên liệu này có sẵn, thời gian canh tác ngắn ngày, không sợ tàn phá môi trường giống như khai thác gỗ.
Bột giấy làm từ bã mía hiện nay được ứng dụng rộng rãi để làm các sản phẩm như túi giấy, sản xuất ly giấy, hộp giấy, thiệp, sổ tay,v.v.
Ly giấy Bao Bì Xanh
5. Chậu cảnh
Khác hẳn với chậu sành, sứ, loại chậu làm từ bã cây mía có thể thấm nước mưa nhưng không gây ngập úng. Nhờ vậy, rễ cây có thể xuyên qua chậu để tiếp xúc trực tiếp với đất mà vẫn bền dai, không bị vỡ.
Chậu bã mía thường sử dụng để ươm cây con, đặt trong phòng thí nghiệm hoặc trồng hoa, cây cảnh thông thường. Đặc biệt, sản phẩm thân thiện cho môi trường, dễ phân hủy trong đất với thời gian ngắn chỉ 3 tháng.
6. Sử dụng bã làm ván ép
Bã cây mía chứa nhiều cellulose nên ngoài việc dùng để làm nhiên liệu đốt còn được ứng dụng làm ván ép. Phần bã này được dùng làm nguyên liệu thay thế gỗ dùng làm ván ép thông thường.
Tuy nhiên để thành phẩm đạt được những yêu cầu như không thấm nước, không bị nứt khi phơi ra nắng, cứng, dai… thì nhà sản xuất còn phải trộn thêm các chất phụ liệu khác như vỏ cà phê, lá thông, sợi tre,..
Tất cả những nguyên liệu trên sẽ được cắt nhỏ, xay, trộn theo tỷ lệ vàng rồi đem ép thành tấm, sấy. Thành phẩm làm ra có tính hút nước thấp, độ giãn nở thấp, đạt tiêu chuẩn xây dựng.
7. Làm bao bì đựng sản phẩm
Bã mĩa còn được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực sản xuất bao bì công nghiệp.
7.1. Hộp bã mía
Hộp bã mía là một trong số những sản phẩm từ bã mía có mặt rộng khắp ở các sơ sở kinh doanh ăn uống hiện nay. Sản phẩm ra đời với mục đích thay thế sản phẩm nhựa.
Một vài ưu điểm nổi bật của hộp bã mía:
- Không chứa chất độc hại, không có khả năng gây ung thư như hộp nhựa thông thường.
- Công năng của hộp bã mía không khác biệt so với hộp nhựa, còn có thể sử dụng cho lò vi sóng.
- Hộp có khả năng phân hủy chỉ trong vài tuần nên thân thiện với môi trường
- Giá cả hợp lý, thích hợp đầu tư kinh doanh hoặc dùng trong gia đình
7.2. Cốc, ly bã mía
Một sản phẩm khác từ bã mía cũng được ưa chuộng không kém, chính là cốc bã mía. Sản phẩm từ tự nhiên được đánh giá cao cả chất lượng lẫn tính an toàn.
Cốc, ly với chất liệu bã mía sẽ có những đặc điểm sau:
- Khả năng chịu nhiệt tốt, nóng hay lạnh đều được
- Phân hủy nhanh chỉ trong vài tuần
- An toàn cho sức khỏe và thân thiện với môi trường
- Xét về độ bền, chắc chắn không thua các sản phẩm cốc, ly nhựa thông thường. Có thể phục vụ kinh doanh, sinh hoạt
- Giá thành hợp lý
7.3. Chén dĩa bã mía
Chén dĩa bã mĩa cũng là đối tượng được nhắc đến khi bàn về sản phẩm xanh. Chén dĩa bã mía thay thế hoàn hảo những chiếc dĩa, chén bằng nhựa vốn độc hại.
7.4. Tô bã mía
Tương tự như chén dĩa bã mía, tô bã mía cũng có tính ứng dụng cao trong sản xuất và đời sống. Cơ sở sản xuất tô bã mía với kích cỡ đa dạng, đáp ứng nhiều mục đích sử dụng. Sản phẩm cứng cáp, đựng được ăn nóng mà không bị hấp hơi.
7.5. Ống hút từ bã mía
Ống hút là sản phẩm thiết yếu mà bất kỳ nhà hàng, quán nước nào cũng phải sử dụng. Nhu cầu dùng nhiều, nếu sử dụng ống hút nhựa làm gia tăng lượng rác thải ra môi trường.
Vì thế, nhờ sự ra đời của ống hút bã mía, cung cấp lượng ống hút cho thị trường, lại thân thiện với môi trường. Ống hút từ bã mía không mùi, độ cứng cao, công năng như một ống hút bằng nhựa bình thường.
Có thể nói, sản phẩm làm từ bã mía là sự thay thế hoàn hảo cho bao bì nhựa dùng 1 lần, tạo bước tiến để phù hợp với xu thế tiêu dùng xanh để bảo vệ môi trường nhờ những ưu điểm tuyệt vời sau:
- Bao bì làm từ bã mía đặc biệt an toàn với sức khỏe con người, không lo sợ độc tố nhiễm vào thức ăn như đồ nhựa dùng 1 lần.
- Có thể chịu được mức nhiệt lên đến 100 độ C, thậm chí dùng đựng thức ăn nóng đều được.
- Nhờ đặc tính của bã mía là cứng và nặng, nên bao bì làm từ bã mía có độ cứng và vững chắc hơn các nguyên liệu khác.
- Dễ dàng phân hủy hoàn toàn thành nước, CO2 và mùn hữu cơ có lợi cho cây trồng và đất trong vòng 6 – 12 tháng, đặc biệt thân thiện với môi trường.
Khái niệm bã mía là gì có thể hiểu rất nhanh, nhưng không phải ai cũng biết rõ công dụng. Hi vọng thông qua bài viết này, bạn đã nắm được những lợi ích của chúng. Từ đó tận dụng bãi mía hoặc các sản phẩm làm từ chúng để góp phần bảo vệ môi trường sống.
